W polskim szkolnictwie wyższym wyróżnia się wiele funkcji, które profesorowie lub doktorzy mogą obejmować. Warto wiedzieć, kto zajmuje się konkretnymi sprawami z życia naszej szkoły wyższej. Funkcje te mają często zbliżone do siebie nazwy, dlatego możesz się w nich trochę pogubić. Przychodzę z artykułem, który uporządkuje Twoją wiedzę na ten temat. Dzięki lekturze dowiesz się, kim jest rektor, prorektor, dziekan i prodziekan. Przybliżę także miejsca i jednostki, z którymi spotkasz się w trakcie przygody ze studiami.
Rektor - głowa uczelni
Rektor, czyli osoba zarządzająca całą uczelnią. Odpowiada za podejmowanie najważniejszych decyzji, takich jak ustalanie strategii dotyczących polityki kadrowej, prowadzonych badań i kształcenia. Dysponuje finansami uczelnianymi – wielu ambitnych studentów zna go jako “patrona” stypendium rektorskiego, które można otrzymać za wybitne osiągnięcia w nauce. Pełni także funkcję reprezentacyjną uczelni i poza jej murami – przemawia na uroczystościach i wydarzeniach. Stara się promować rozwój badań naukowych, współpracę międzyuczelnianą oraz współpracę z innymi instytucjami naukowymi i badawczymi. Rektor ma także prawo zarządzić tzw. godziny rektorskie, w czasie których zostają odwołane wszystkie zajęcia (więcej na ten temat dowiesz się tutaj). Do osoby pełniącej tę funkcję należy zwracać się tytułem Jej/Jego Magnificencji. Kadencja trwa przez okres czterech lat i jest wynikiem głosowania kolegium elektorów. Jeśli chodzi o oficjalny strój rektora, to składa się on ze specjalnych insygniów władzy rektorskiej. Należy do nich łańcuch, berło oraz czerwona toga z futrem. Wszelkie uroczyste wydarzenia związane z życiem uniwersyteckim są świetną okazją do zaobserwowania tradycyjnego stroju rektorskiego.
Prorektor – pomocnik rektora
Na uczelni istnieją zastępcy rektora, zwani prorektorami. Prorektorzy mają przede wszystkim zadania administracyjno-reprezentacyjne, ale także mogą być odpowiedzialni za konkretne grupy lub dziedziny działalności na uczelni. Wyróżnić można przykładowo, prorektora ds. studenckich, prorektora ds. nauczania, prorektora ds. badań naukowych czy też prorektora ds. finansów i rozwoju. Pamiętaj jednak, że ich liczba nie jest z góry narzucona i może być różna, w zależności od potrzeb uczelni.
Dziekan – kierownik wydziału
Niżej w hierarchii uczelni znajduje się dziekan. Ta funkcja jest również prestiżowa i odpowiedzialna. Jest to osoba, która kieruje konkretnym wydziałem uczelni. Do najważniejszych obowiązków należą między innymi: kierowanie działalnością wydziału, podejmowanie decyzji o skreśleniu studenta z listy, pełnienie roli przewodniczącego podczas rady wydziału, nadzór nad funkcjonowaniem komisji stypendialnej oraz wyrażanie zgody na przeniesienie studenta z innej uczelni. Warto pamiętać, że procedury i zakres odpowiedzialności w ramach tej funkcji mogą się różnić w zależności od konkretnej uczelni i jej regulacji wewnętrznych. Dziekan, podobnie jak rektor, może ustalać tzw. godziny dziekańskie. W trakcie nich zajęcia programowe na danym wydziale się nie odbywają, natomiast pozawydziałowe przedmioty, takie jak WF czy lektoraty mogą się odbywać.
Prodziekan - zastępca kierownika wydziału
Prodziekan jest zastępcą dziekana na wydziale uczelni. Pełni rolę bliskiego współpracownika kierownika wydziału i wspomaga go w zarządzaniu wydziałem. Odpowiada za koordynację działań i realizację celów wydziału ustalonych przez dziekana. Jego obowiązki i zakres kompetencji są najczęściej określone w statucie uczelni. Zazwyczaj wyznacza się prodziekanów do różnych obszarów, takich jak nauka, sprawy studenckie, badania czy współpraca międzynarodowa, aby skoncentrować się na specyficznych dziedzinach działalności wydziału.
Dziekanat – centrum spraw studenckich
Dziekanat, inaczej zwany też Działem Spraw Studenckich, stanowi jednostkę organizacyjną uczelni, w której studenci mogą załatwić większość spraw formalnych i organizacyjnych związanych ze studiowaniem. Więcej na temat dziekanatu i kwestii, które możesz w tym miejscu załatwić, opisuję w tym artykule.
Wydział
Wydział stanowi podstawową jednostkę organizacyjną uczelni wyższej. Prowadzi co najmniej jeden kierunek studiów w co najmniej jednej dyscyplinie naukowej. Na wydziale oferowane są różne programy nauczania, takie jak studia licencjackie, magisterskie i podyplomowe. Wydział ma swoją strukturę administracyjną i kadrową, a na jego czele stoi wyżej opisany dziekan.
Instytut
Z kolei instytut to mniejsza jednostka organizacyjna, działająca najczęściej w ramach wydziału lub czasami też niezależnie. Jest skoncentrowana na konkretnej dziedzinie nauki lub dyscyplinie. Instytut może być bardziej wyspecjalizowany niż wydział, a jego misją jest prowadzenie badań naukowych, nauczanie, organizowanie konferencji i seminariów, oraz promowanie rozwijania wiedzy w danej dziedzinie. Na czele instytutu zwykle stoi dyrektor, który często posiada także zastępców.
Sekretariat
Zazwyczaj na terenie danego instytutu działa sekretariat. Załatwić tam możesz sprawy mniejszej wagi (tzw. sprawy instytutowe), a także uzyskasz informacje na temat programu studiów lub znajdziesz kontakt do wykładowców. Na niektórych uczelniach istnieją osobne sekretariaty dla każdej z katedr.
Katedra
Katedra (lub zakład) to jednostka o wąskiej dyscyplinie badań, mniejsza niż instytut, obejmująca zespół pracowników naukowo-dydaktycznych. Katedra jest odpowiedzialna za prowadzenie kursów i przedmiotów w danej dziedzinie oraz realizację badań naukowych. Zwykle katedra ma swojego kierownika, który jest odpowiedzialny za organizację pracy katedry i nadzór nad jej członkami.
Podsumowanie
Jak możesz zaobserwować, uczelnia wyższa składa się z wielu funkcji i jednostek administracyjnych. Mam nadzieję, że mój artykuł pomoże Ci w rozróżnianiu tych funkcji i miejsc, dzięki czemu załatwianie wszelkich spraw studenckich będzie dla Ciebie łatwiejsze.
Nie przegap kolejnych praktycznych wskazówek. Odwiedź mojego bloga i odkryj inne przydatne informacje we wcześniejszych wpisach.
Studiuj, zarabiaj, żyj – Ambitnie!