Temat pracy dyplomowej wybrany? Potrzebna literatura znaleziona? Jeśli odpowiedzi na pytania brzmią tak, to znak, że niedługo usiądziesz do pisania licencjatu, inżynierki lub magisterki! Przed przystąpieniem do pisania pracy dyplomowej dobrym pomysłem będzie zaopatrzenie się w różne programy i aplikacje. W artykule dokonuję przeglądu tych najbardziej przydatnych narzędzi, które zdecydowanie ułatwią Ci proces pisania. Jeśli studiujesz na przykład na uczelni technicznej, to z pewnością wykorzystujesz także inne, specjalistyczne narzędzia. W moim poradniku przedstawię jedynie te, które przydadzą się każdej ambitnej osobie stojącej przed wyzwaniem napisania pracy, bez względu na dyscyplinę. Ich skuteczne wykorzystanie zagwarantuje zaoszczędzenie czasu, a także niepotrzebnych nerwów. Zapraszam Cię do ambitnej lektury — i do zapisania sobie tego poradnika na przyszłość.
Pisz, edytuj, formatuj — polecane edytory tekstu
Edytor tekstu to podstawowe narzędzie, w którym od podstaw będziesz tworzył swoją pracę dyplomową. Najpopularniejszy z nich to Microsoft Word. Program ten, mimo że z definicji płatny, to dostępny jest za darmo dla większości polskich studentów w ramach pakietów uczelnianych Office365. Jest on na tyle rozpowszechniony, że zapewne już się z nim spotkałeś, np. w trakcie wcześniejszej edukacji szkolnej. Moim zdaniem warto jest praktykować korzystanie z tego narzędzia — poza studiami, istnieje duże prawdopodobieństwo, że spotkasz się z nim również w trakcie kariery zawodowej. Word oferuje szeroki zakres funkcji, takich jak automatyczne numerowanie sekcji, tworzenie spisów treści, wstawianie przypisów, tworzenie tabel i wykresów, oraz podstawowe narzędzia do sprawdzania pisowni i gramatyki. Ponadto program umożliwia formatowanie tekstu zgodnie z wytycznymi danego stylu, co jest szczególnie ważne przy pisaniu pracy dyplomowej. Dostępny jest zarówno w wersji przeglądarkowej, jak i w aplikacji na komputer czy też smartfona.
Jeśli z jakiegoś powodu nie możesz lub nie chcesz korzystać z Worda, to mogę polecić Ci również Google Docs. Jest to bezpłatne narzędzie online, oferujące m.in. automatyczne zapisywanie postępu w chmurze oraz możliwość dzielenia się linkiem z innymi osobami. Oczywiście, podobnie jak Word, posiada takie funkcje jak formatowanie tekstu, wstawianie tabel i obrazków, czy też tworzenie spisu treści. Ostatnim przydatnym edytorem tekstu jest LibreOffice. Jest darmowym programem, który oferuje wiele podobnych funkcji do Microsoft Word i Google Docs. Posiada możliwość tworzenia spisów treści, wstawiania przypisów i bibliografii, a także do formatowania tekstu i sprawdzania pisowni. Jeśli preferujesz przelewanie swoich myśli na tekst za pomocą głosu, to mam dla Ciebie dobrą wiadomość. Wszystkie wyżej wymienione edytory tekstu oferują funkcję dyktowania. Po napisaniu większej ilości tekstu w ten sposób warto jednak go sprawdzić, ponieważ może brakować w nim znaków interpunkcyjnych lub może zawierać inne błędy. Niestety funkcje rozpoznawania mowy nie działają jeszcze idealnie, ale mimo to ułatwiają znacząco pracę i sam często z nich korzystam przy pisaniu tekstów, np. naukowych lub tych na bloga.
Łatwy i skuteczny sposób na bibliografię
Niezbędnym elementem każdej pracy dyplomowej jest bibliografia. Stanowi ona wykaz źródeł (książek, artykułów, źródeł internetowych) wykorzystywanych przez autora pracy. Zwykle przygotowuje się ją według określonego podziału, a następnie sortuje się alfabetycznie. W zależności od wymagań uczelni stosuje się kilka stylów bibliograficznych. Najpopularniejsze z nich to APA, MLA, Chicago i Harvard. O tym, którego powinieneś użyć dowiesz się zapewne od swojego promotora lub ze strony internetowej uczelni. Stworzenie bibliografii w poprawny sposób często okazuje się sporym wyzwaniem dla studentów. Ręczne zapisywanie kilkudziesięciu lub więcej publikacji może wydawać się mozolnym zadaniem. Z pomocą przychodzą aplikacje nazywane menedżerami bibliografii. Pierwsza z nich, warta uwagi, to Mendeley. Jest to darmowy program, z funkcją wtyczki do programu Microsoft Word, który w łatwy i szybki sposób umożliwia generowanie bibliografii i tworzenie przypisów. Mendeley oferuje również możliwość zmian stylów bibliograficznych, których baza jest ogromna, dlatego z pomocą tej wtyczki nie powinieneś mieć problemów ze stworzeniem końcowej części pracy, jaką jest bibliografia. Drugą godną polecenia wtyczką jest Zotero. Działa na podobnej zasadzie co Mendeley. Dzięki niej w łatwy sposób zbierzesz źródła dla swojej pracy, stworzysz przypisy, a także wygenerujesz bibliografię. Istnieją też oczywiście inne, mniej znane programy. Ja osobiście korzystam z Mendeley i jeśli miałbym polecić którąś wtyczkę do bibliografii, to właśnie tę. Ale niezależnie od wyboru pamiętaj, żeby zacząć używać któregokolwiek z tych programów, a nie robić tego ręcznie, ponieważ zaoszczędzisz dzięki temu sporo czasu, liczonego nawet w godzinach.
Excel (i inne arkusze kalkulacyjne) - nie tylko do obliczeń
Kolejnym przydatnym programem z pakietu Office 365 jest Microsoft Excel. Można go wykorzystać na dwa sposoby. Pierwszym z nich jest użycie go do analizowania większej ilości danych. Na przykład, kiedy Twoja praca dyplomowa zawiera badania empiryczne w postaci ankiet. Excel pozwoli Ci analizować zebrane dane, liczyć je i sortować, wyciągać wnioski w przejrzysty sposób. Drugi sposób polega na tworzeniu tabel i wykresów z gotowych danych. Program oferuje różne typy wykresów, takie jak wykresy kolumnowe, liniowe, kołowe, czy wykresy punktowe. To narzędzie umożliwia zapisanie stworzonych wykresów, czy też tabel w formie zdjęcia. Dlatego, jeśli swojej pracy chcesz zawrzeć tabele lub wykresy w takiej formie, to Excel może okazać się bardzo pomocnym narzędziem.
Podobnie jak w przypadku edytorów tekstowych, Excel ma swoje inne, darmowe odpowiedniki, takie jak Arkusze Google czy Calc od Libre Office. Wybór należy do Ciebie, jednak ze względów praktycznych zachęcam do korzystania z programu od Microsoftu.
Inne przydatne narzędzia
Jeśli zdarza Ci się zapomnieć przecinka lub kropki na końcu zdania, to dobrym pomysłem będzie sprawdzenie tekstu w jednym z internetowych programów. W przypadku pisania pracy w języku angielskim pomocne może okazać się Grammarly. Program jest dostępny zarówno w wersji darmowej, jak i płatnej. Jego główne funkcje to sprawdzanie pisowni, stylu i poprawności użytych czasów. Grammarly sugeruje także alternatywne słowa i synonimy, które mogą urozmaicić tekst i uniknąć powtarzania tych samych wyrażeń. Polskim odpowiednikiem jest LanguageTool. Oferuje podobne funkcje co Grammarly, dokonując korekty tekstów napisanych w języku polskim. Program dostępny jest jako samodzielna aplikacja, wtyczka do przeglądarek internetowych, a także jako dodatek do różnych edytorów tekstu, takich jak Microsoft Word, LibreOffice czy Google Docs.
Przydatnym narzędziem podczas pisania pracy dyplomowej może okazać się Canva, szczególnie jeśli chodzi o tworzenie i edycję grafik oraz innych elementów wizualnych. Narzędzie to umożliwia także projektowanie tabel, wykresów, a nawet tworzenie okładek i stron tytułowych. Należy jednak pamiętać, że Canva powinna być używana jako narzędzie pomocnicze. Z kolei jeśli zależy Ci na prostym interfejsie i minimalistycznych diagramach i grafach, to polecam Ci zapoznać się z Draw.io. Program umożliwia tworzenie takich wizualizacji, jak np. diagramy przepływu, schematy blokowe, mapy myśli, czy też wykresy Gantta. Przed przystąpieniem do tworzenia wykresów, diagramów, tabel i rysunków w wyżej wymienionych programach, polecam Ci sprawdzić wytyczne swojej uczelni. Powinieneś dowiedzieć się, jakie formaty możesz umieścić w swojej pracy dyplomowej, tak aby wszystko było zgodnie z ustalonymi zasadami.
Podsumowanie
W artykule wymieniłem rekomendowane przeze mnie narzędzia, które znacząco ułatwią Ci tworzenie pracy dyplomowej. Do kluczowych zaliczają się znane edytory tekstów, takie jak Microsoft Word, Google Docs oraz Libre Office — to podstawa, niezbędna dla każdego studenta. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na internetowe wtyczki, zwane menadżerami bibliografii, takie jak Mendeley i Zotero. Dzięki nim organizacja końcowej części Twojej pracy stanie się znacznie łatwiejsza. Wartym uwagi programem jest także Excel, dzięki któremu możesz analizować dane, liczyć je i sortować, wyciągać wnioski w przejrzysty sposób. Inne narzędzia, o których wspominałem to między innymi aplikacje do sprawdzania gramatyki, takie jak Grammarly i Language Tool oraz Canva, pomocna w tworzeniu grafik czy wykresów. Mam nadzieję, że skorzystasz z wymienionych przeze mnie programów. Pozwolą Ci zaoszczędzić sporo czasu i ułatwią przejście przez proces pisania pracy dyplomowej oraz sprawią, że będzie atrakcyjniej przygotowana.
Po więcej porad na temat pisania prac i innych spraw związanych ze studiami zapraszam do pozostałych wpisów z mojego bloga.
Studiuj, zarabiaj, żyj — Ambitnie!