Studia wyższe to wspaniały czas, w którym Twoje marzenia i cele zyskują realną szansę na spełnienie. Jednakże, jako kandydat bądź student, zdajesz sobie pewnie sprawę, że studenckie życie może okazać się kosztowne. Od książek po zakwaterowanie, od wyjść na miasto po codzienne potrzeby – wydatki zaczynają się sumować, i to szybko. Na szczęście istnieje coś, co może pomóc Ci w rozpoczęciu tej niezwykłej przygody bez nadmiernego obciążenia finansowego — stypendium socjalne. To wsparcie finansowe, które jest dostępne dla studentów, mających trudności w pokryciu kosztów związanych z edukacją. Jeśli zastanawiasz się, czy kwalifikujesz się do tego rodzaju świadczenia, to właśnie znalazłeś się we właściwym miejscu. W tym artykule dowiesz się nie tylko, jakie korzyści niesie stypendium socjalne, ale także jakie kroki musisz podjąć, aby się o nie ubiegać. Wspomnę także o stawkach, terminach i niezbędnych dokumentach. Zachęcam Cię do dalszego czytania wpisu, aby odkryć, jak możesz zminimalizować obciążenie finansowe związanego z nauką i skupić się na tym, co najważniejsze – rozwijaniu swojego potencjału i osiąganiu celów akademickich. Zapraszam Cię do ambitnej lektury!
Kto może otrzymać stypendium socjalne?
Stypendium socjalne to ukierunkowana forma wsparcia finansowego, mająca w głównej mierze na celu umożliwienie dostępu do edukacji osobom, które napotykają trudności finansowe lub znalazły się w ciężkiej sytuacji życiowej. Kogo konkretnie obejmuje to wsparcie? Kto nie może go otrzymać? Czy oprócz stypendium socjalnego, możesz otrzymywać także inne świadczenia? Na te pytania odpowiem w dalszej części akapitu.
Komu przysługuje stypendium socjalne?
To oczywiste, że główną grupą docelową stypendium socjalnego są studenci i kandydaci na studia, których rodziny, lub oni sami, mają ograniczone dochody – na temat maksymalnej kwoty dochodów przeczytasz w dalszej części artykułu. Wsparcie to ma na celu ułatwienie pokrycia kosztów związanych z nauką, takich jak opłaty za studia, materiały dydaktyczne czy zakwaterowanie. Istnieje wiele różnych sytuacji życiowych, które pozwalają na ubieganie się o ten rodzaj wsparcia. Może to być np. utrata rodziców, niepełnosprawność, czy też fakt pochodzenia z wielodzietnej rodziny. Każdy przypadek rozpatrywany jest przez Komisję Stypendialną indywidualnie. Stypendia socjalne są dostępne dla studentów na różnych poziomach edukacji, w tym na studiach pierwszego i drugiego stopnia oraz w jednolitych studiach magisterskich, bez względu na formę studiów (stacjonarne czy niestacjonarne). Jednakże warto zaznaczyć, że nie są one przyznawane na studiach podyplomowych. Pamiętaj, że stypendium socjalne może być otrzymywane przez maksymalnie 6 lat.
Komu stypendium socjalne nie przysługuje?
Jak pewnie wywnioskowałeś, stypendium socjalne nie przysługuje osobom (i ich rodzinom), które zarabiają więcej niż ustalony maksymalny próg dochodu. Utrata prawa do stypendium wiąże się również z utratą statusu studenta. Oznacza to, że osoby, które otrzymały już dyplom i nie planują rozpoczynania kolejnego kierunku, tracą możliwość starania się o nie. Posiadając tytuł zawodowy magistra, magistra inżyniera albo równorzędny także nie możesz pobierać stypendium socjalnego. Dotyczy to też osób, które zostały skreślone z listy studentów lub same zrezygnowały z kształcenia. Przepisy prawne wyszczególniają również dwa przypadki, które również wyłączone są z uprawnienia do tego rodzaju wsparcia.
Świadczenia nie przysługują studentom, którzy:
- są kandydatami na żołnierzy zawodowych lub już pełnią funkcję żołnierzy zawodowych, a podjęli studia na polecenie odpowiedniego organu wojskowego i otrzymali wsparcie finansowe w związku z nauką na mocy przepisów regulujących służbę wojskową.
- są funkcjonariuszami służb państwowych na etapie służby kandydackiej lub pełnią funkcje w służbach państwowych, a podjęli studia na podstawie polecenia lub zgody swojego przełożonego i otrzymali pomoc finansową związaną z nauką, zgodnie z przepisami dotyczącymi służby państwowej.
Łączenie stypendium socjalnego z innymi świadczeniami
Kwestia łączenia tego rodzaju finansowania z innymi stypendiami zazwyczaj zależy od konkretnych przepisów i regulacji obowiązujących w danej uczelni. Niemniej jednak, w wielu przypadkach ambitny student może pobierać stypendium socjalne wraz z innymi formami wsparcia finansowego. Przykładem może być stypendium Rektora — jak najbardziej możesz być stypendystą obu tych świadczeń, jednak łączna miesięczna kwota za oba pobierane stypendia nie może przekraczać 38% wynagrodzenia profesora, czyli 2.739,80 złotych (tyle wynosi ta kwota obecnie, czyli od 1 stycznia 2023 roku).
Jak obliczyć dochód do stypendium socjalnego?
Próg dochodu, który uprawnia studenta do otrzymania stypendium socjalnego, ustalany jest przez rektora uczelni we współpracy z samorządem studenckim. Od 1 stycznia 2023 roku rektorzy uczelni mają możliwość ustalenia tej kwoty do 1294,4 zł netto miesięcznie na osobę w rodzinie studenta. Jest to wzrost w porównaniu do 2022 rok, gdzie kwota mogła wynosić maksymalnie 1051,7 zł na osobę. Dzięki tej zmianie więcej studentów będzie miało szansę na skorzystanie z tego wsparcia.
Miesięczny dochód netto na osobę w rodzinie jest w kontekście stypendium socjalnego kwestią kluczową. Aby go obliczyć w sposób precyzyjny, powinieneś trzymać się 5 kroków:
- Zebranie informacji o dochodach — sporządź listę wszystkich źródeł dochodów w rodzinie. Mogą to być wynagrodzenia z pracy, świadczenia emerytalne lub rentowe, zasiłki rodzinne, dochody z inwestycji, alimenty czy inne formy przychodów. Upewnij się, że uwzględniasz wszystkie wpływy finansowe w kwotach brutto.
- Sumowanie dochodów — dodaj wszystkie dochody z wymienionych źródeł. To da Ci całkowity dochód brutto rodziny.
- Odejmowanie opodatkowania i składek — od całkowitego dochodu brutto odejmij wszelkie opodatkowania, składki na ubezpieczenia społeczne i inne obowiązkowe potrącenia, które są odliczane z wynagrodzeń. Otrzymasz w ten sposób dochód netto.
- Podział przez liczbę członków rodziny — teraz podziel uzyskany dochód netto przez liczbę członków rodziny, czyli wszystkie osoby, które są finansowo związane ze wspólnym gospodarstwem domowym.
- Podzielenie przez liczbę miesięcy — ostateczny krok polega na podzieleniu uzyskanego wyniku przez liczbę miesięcy, w których miały miejsce te dochody. Zazwyczaj jest to 12 miesięcy, ale w przypadku nieregularnych dochodów może być to inna liczba.
W wielu przypadkach nie trzeba już ręcznie wykonywać skomplikowanych obliczeń. Wystarczy podać dane z oficjalnych dokumentów, takich jak zaświadczenia z urzędu skarbowego lub ZUS-u. Elektroniczny system uczelni w trakcie składania wniosku samodzielnie dokona obliczeń i wyliczy miesięczny dochód na osobę.
Jak złożyć wniosek o stypendium socjalne?
W obecnych czasach wnioski o stypendium socjalne zazwyczaj składa się drogą elektroniczną, korzystając z systemu uczelnianego lub platformy online dostępnej na stronie internetowej uczelni. Zaloguj się do odpowiedniego systemu, korzystając z danych dostępowych lub instrukcji dostarczonych przez uczelnię. W systemie uczelnianym bez problemu powinieneś znaleźć formularz wniosku oraz oświadczenie o dochodach za dany rok kalendarzowy. Wypełnij go uważnie, podając wszystkie wymagane informacje. Być może będziesz musiał także do niego dołączyć zeskanowane kopie dokumentów potwierdzających sytuację finansową lub zanieść oryginały osobiście wraz z wnioskiem do dziekanatu – te kwestie reguluje uczelnia indywidualnie. Na temat wymaganych dokumentów wspomnę w kolejnym akapicie.
Podstawowe dokumenty do stypendium socjalnego
Oprócz wniosku o stypendium będziesz musiał zebrać potrzebne dokumenty, aby udokumentować sytuację materialną swojej rodziny. Uzyskać je możesz np. w Urzędzie Skarbowym, ZUS, OPS czy też KRUS — zależy to od sytuacji Twojej rodziny. Poniżej wypisałem dokumenty, które zazwyczaj są niezbędne w procesie starania się o uzyskanie stypendium socjalnego:
- Obligatoryjne oświadczenie o dochodach — jest to oświadczenie o dochodzie niepodlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, które obowiązkowo składa każdy członek rodziny.
- Dokumenty potwierdzające dochody rodziny — może to być zaświadczenie o dochodach z urzędu Skarbowego, zaświadczenie o wysokości emerytury/renty z ZUS, zaświadczenie o dochodach z miejsca pracy, zaświadczenie o sytuacji materialnej rodziny z OPS lub inne dokumenty potwierdzające sytuację materialną rodziny.
- Dokumenty potwierdzające sytuację rodziną — może to być np. akt urodzenia, akt zgonu, świadectwa małżeństwa/rozwodu lub zaświadczenie o kwocie alimentów, oczywiście jedynie jeśli są one istotne w Twoim przypadku.
- Inne istotne dokumenty — np. dokument o utraconym dochodzie lub umowa najmu lokalu.
Kiedy złożyć wniosek o stypendium socjalne
Nie ma jednego ustalonego terminu składania wniosków o stypendia socjalne — każda uczelnia indywidualnie decyduje o tym, w jakim czasie studenci powinni dostarczyć wniosek i dokumenty do odpowiedniego dziekanatu lub innej jednostki. Z tego też powodu polecam Ci śledzenie strony uczelni lub swojego wydziału, gdzie z pewnością znajdziesz informacje na ten temat. Przykładowo, na Uniwersytecie Wrocławskim wnioski składać można od 5 września do 5 października. Złożenie go po tej dacie również jest możliwe, jednak pierwsza wypłata nastąpiłaby wtedy od końca listopada, a nie od października — jak ma to miejsce w przypadku zachowania terminu. Poniżej zebrałem kilka przykładowych terminów z największych polskich szkół wyższych:
- Politechnika Wrocławska — od momentu możliwości rejestracji wniosku do 31 października
- Uniwersytet Jagielloński — od momentu możliwości rejestracji wniosku do 30 września
- Uniwersytet Łódzki — od 9 do 19 października
- Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie – od momentu możliwości rejestracji wniosku do 15 października
- Katolicki Uniwersytet Lubelski im. Jana Pawła II — od momentu możliwości rejestracji wniosku do 15 października
Ile mogę otrzymać w ramach stypendium socjalnego? Przykładowe stawki w roku akademickim 2023/2024
Tak jak w przypadku terminu, stawka wypłacanego stypendium socjalnego jest ustalana przez uczelnie. Aby dowiedzieć się dokładnie, ile wynosi stypendium socjalne w danej szkole wyższej, możesz spróbować skontaktować się z odpowiednią osobą w dziekanacie lub po prostu poszukać informacji na ten temat na stronie internetowej uczelni. Z moich obserwacji wynika jednak, że kwota zależna jest od miesięcznego dochodu na osobę w rodzinie studenta – im jest on niższy, tym kwota stypendium jest wyższa. Ponadto, w uzasadnionych przypadkach (np. z racji konieczności wynajmu pokoju/mieszkania/akademika) możesz starać się o stypendium socjalne w zwiększonej wysokości. W tym przypadku do wniosku i dokumentów dodatkowo będziesz musiał przedstawić umowę najmu. Dla zobrazowania tego znów posłużę się przykładem Uniwersytetu Wrocławskiego. Według danych zawartych na stronie uczelni kwota stypendium socjalnego dla studentów przy dochodzie netto na osobę w rodzinie wynosi:
- do 700,00 zł dochodu – 1.400 zł
- 700,01 zł – 1.294,40 zł dochodu – 1.100 zł
Natomiast kwota stypendium socjalnego w zwiększonej wysokości dla studentów studiów stacjonarnych przy dochodzie netto na osobę w rodzinie wynosi:
- do 700,00 zł dochodu – 2.100 zł
- 700,01 zł – 1.294,40 zł dochodu – 1.700 zł
Podsumowanie
Edukacja to inwestycja w przyszłość i choć może generować koszty, istnieją środki, które pozwalają na jej finansowanie bez zbędnego obciążania portfela. Stypendium socjalne to jedno z tych wsparć, które otwierają drzwi do nauki, niezależnie od sytuacji finansowej. Jeśli spełniasz odpowiednie kryteria, nie wahaj się złożyć wniosku i skorzystać z tej możliwości. W tym artykule zaprezentowałem poradnik, który z pewnością pomoże Ci ubiegać się o to cenne świadczenie. Omówiłem nie tylko proces składania wniosku, obliczania dochodu, wysokość stawek, ale także terminy oraz niezbędne dokumenty, które przydadzą Ci się podczas starania się o stypendium socjalne.
Więcej wskazówek i praktycznych poradników znajdziesz w pozostałych artykułach z mojego bloga. Serdecznie zapraszam Cię do regularnych odwiedzin!
Studiuj, zarabiaj, żyj — Ambitnie!
Pingback: Zapomoga na studiach — dla kogo, ile wynosi?